طبق فرضيه تازه اي مهم ترين معماهاي فيزيک در دهه گذشته ، يعني جرم نوترينوها و آهنگ فزاينده انبساط جهان به ذرات بنيادي به نام اکسلرون مربوط مي شود. شايد بتوان دو دستاورد بزرگ فيزيک در دهه گذشته را مربوط به کيهان شناختي دانست ، يکي اينکه نوترينو ها (ذرات زير اتمي بسيار کوچک) جرم ناچيزي دارند که البته هنوز اندازه گيري نشده است و ديگري اينکه سرعت انبساط عالم در حال حاضر در حال افزايش است. سه فيزيکدان در دانشگاه واشنگتن معتقدند که اين دو کشف هر دو بگونه اي به ناشناخته ترين پديده ي کنوني در عالم ، يعني انرژي تاريک مرتبط است ـ ما هنوز به درستي آنرا نمي شناسيم ، تنها مي دانيم عاملي است که بر ضد گرانش ، سبب سرعت بخشيدن به انبساط عالم مي شود ـ آنها معتقدند همه چيز زير سر ذره زير اتمي ديگري است که تاکنون مورد توجه قرار نگرفته است و آنرا «اکسلرون» به معناي شتابگر ناميده اند.

انرژي تاريک در عالم اوليه چندان قابل توجه نبوده است اما در حال حاضر 70 درصد عالم را اشغال کرده است. شناخت انرژي تاريک به ما کمک مي کند تا بدانيم چرا در زمان دوري در آينده ؛ عالم آن چنان وسعت پيدا مي کند که ديگر هيچ کهکشاني در آسمان شب ديده نمي شود و آيا اين انبساط تا ابد و بينهايت ادامه خواهد داشت؟

در نظريه جديد مطرح شدن نوترينوها تحت تاثير نيروي جديدي که از برهم کنش آنها با اکسلرون ها ناشي مي شود قرار مي گيرد اين نيرو سبب مي شود که نوتيرنو ها از هم فاصله بگيرند. درست مثل اينکه يک تکه کش را از دو طرف بکشيم ، هر چقدر بيشتر کشيده شود ، انرژي بيشتري را در خود ذخيره مي کند. در هر ثانيه تريليونها نوترينو در کوره هستهاي ستارگان از جمله خورشيد ما ساخته ميشود. آنها در همه جاي عالم جريان پيدا مي کنند و ميليارد ها نوترينو از هر نوع ماده اي ، حتي بدن شما بدون هيچ برهمکنشي عبور مي کنند. نوترينو ها بار الکتريکي ندارند و جرم آنها هم آنقدر ناچيز است که هنوز اندازه گيري نشده است. «آن نيلسون» يکي از ارائه دهندگان نظريه جديد معتقد است برهمکنش ميان اکسلرونها و ذرات ديگر از اين هم ضعيفتر است ، براي همين اين ذرات تاکنون آشکار نشده اند. البته نيرويي که اين ذرات بر نوترينو ها وارد مي کنند ، آنها را تحت تاثير قرار مي دهد و به اين ترتيب بايد بتوان وجود چنين نيرويي را در آشکارسازهاي نوترينوي فعلي که در نقاط مختلف کره زمين وجود دارد نشان داد.

مدلهاي مختلفي براي انرژي تاريک ارائه شده ، اما آزمودن آنها محدود به اندازه گيريهاي دقيق در تغيير سرعت انبساط عالم است. اين امر تنها با رصد اجرام بسيار دور دست امکان پذير است ، اما اندازه گيريهاي دقيق در چنين فاصله هايي بسيار مشکل است. به گفته نيلسون اين تنها روشي است که ما مي توانيم با بکارگيري آشکارسازهاي فعلي در کره زمين به نيرويي که سبب افزايش انرژي تاريک در عالم مي شود پي ببريم.

محققان معتقدند جرم نوترينو در عبور از محيطهاي مختلف ، تغيير مي کند ؛ همانطور که عبور نور از هوا ، آب يا يک منشور متفاوت است. در نتيجه آشکارسازهاي مختلف بسته به اينکه در چه مکاني نصب شده اند ، نتايج متفاوتي به دست خواهند آورد. اما اگر بپذيريم که نوترينو ها نيز بخشي از انرژي تاريک هستند ، وجود نيروي جديدي مي تواند اين افت و خيزها را توضيح دهد. به عقيده نيلسون اين برهمکنش ميان نوترينو ها و اکسلرونها مي تواند تا ابد انرژي لازم براي انبساط عالم را تامين کند.

تا پيش از اين اخترشناسان به دنبال اطلاعاتي بودند که سرانجام تعيين کنند آيا عالم ما تا ابد منبسط خواهد شد ، يا زماني دوباره در يک «رمبش بزرگ» منقبض شده و روي خودش بسته ميشود. اما حالا بايد به دنبال اين باشيم که آيا سرعت انبساط عالم همچنان افزايش خواهد يافت يا در جايي ثابت خواهد ماند. بر اساس نظريه جديد ، هنگاميکه فاصله نوترينو ها بسيار زياد شود ، جرم آنها نيز آنقدر افزايش پيدا مي کند که ديگر انرژي تاريک بر آنها هيچ اثري نخواهد داشت ، در نتيجه شتاب انبساط عالم کم کم از بين مي رود ؛ و از اين پس عالم همچنان به انبساط خود ادامه خواهد داد ، اما با سرعتي که دائما ً در حال کاهش است.