روشی جدید برای هدایت نور
نوری که از یک جفت نوار شیشه ای چسبیده به هم می گذرد خمیدگی اندکی در ماده ایجاد می کند و باعث می شود که نور در داخل مسیرهای باریکی متمرکز شود. این تکنیک برای تمامی طول موج های نور کار می کند.
وقتی نور به یک سطح برخورد می کند اندک فشاری برآن وارد می کند. معمولا این نیرو اثر کمی دارد اما گزارشی که در Physical Review Letters به چاپ رسیده است، به طورنظری توضیح می دهد که چگونه ممکن است از فشار تابشی بهره برداری کرد تا نوری که درون "نوارهای" باریک شیشه ای منتشر می شود خود را به صورت باریکه هایی متمرکز درآورد. این سیستم برای تمامی طول موجها کار می کند و تکنیکی جدید برای شکل دهی و کنترل نور فراهم می آورد.
در بسیاری از ابزارهای نوین، سیگنالهای نوری جایگزین سیگنالهای الکترونیکی شده اند. از این رو محققان در جستجوی توسعه ی توانایی هایشان برای کنترل نور در ابعاد کوچک هستند. خانم آنا بوچ از موسسه ماکس پلانک مخصوص علم نور در ارلنگن آلمان و همکارانش، رفتار نور منتشر شده دردو ورقه ی تخت نازک شیشه ای را که در فاصله ی 300 نانومتر به موازات هم قرار گرفته اند بررسی کرده اند. این ورقه های نازک و تخت شیشه ای ممکن است دو نوار بلند درون کابلی باشند که قابلیت حمل پیغام های نوری را دارد. در بررسی آن ها نوارها از200 تا 400 نانومتر بودند و پهنایشان 70 میکرون بود و از لبه در جای خود محکم شده بودند.
اگرچه نوری که در امتداد این ساختار نواری دوتایی منتشر می شود درون نوارها متمرکز است، تابش الکترومغناطیسی در شکاف بین این باریکه ها هم، علاوه بر بالا و پایین آنها، گسترده می شود. این میدان خارجی فشار اندکی به نوارها وارد می کند و سبب می شود ازهم دورتر ویا به هم نزدیکتر شوند. هرچند میزان انحنای اندازه گیری شده کوچک است -- تنها یک یا دو نانومتر جابجایی برای شدت نورهای خیلی معمولی -- اما همین مقدار کافی است تا انتشار نور را در داخل نوارها تحت تاثیر قرار دهد. بوچ و همکارانش این تغییر را در قالب یک ضریب شکست موثر توصیف می کنند که در امتداد پهنای باریکه برحسب میزان خمیدگی تغییر می کند. درنتیجه ، نور دیگر به شکل یکنواخت درون تمامی پهنای نوار منتشرنمی شود بلکه در اصل خودش را داخل یک یا چند مسیر باریک متمرکز می کند.
این رفتار از کاربرد مستقیم نظریه الکترومغناطیس کلاسیک توام با دانش خواص الاستیکی شیشه، نتیجه می شود. نوشتن معادلات مربوطه ساده است اما حل آن ها ساده نیست. خمیدگی حاصل در نوارها باعث ایجاد یک بازخورد پیچیده می شود چون فشار وارد بر یک نوار در یک نقطه و یا در امتداد یک خط سبب ایجاد انحنایی در تمامی نوار می شود که بر انتشار نور در هر کجای داخل آن اثر می گذارد و این به نوبه خود فشار اپتیکی را که در وهله ی اول سبب خمیده شدن نوارها شده، تغییر می دهد.
این تیم تحقیقاتی از یک فرآیند تکرار شونده برای رسیدن به پاسخ استفاده کرد. آن ها نمایه ای اولیه برای فشار در طول نوارها در نظر گرفتند و خمیدگی حاصل ، طرح تابشی حاصل و فشار حاصل را محاسبه کردند و سپس این چرخه را تکرار کرند. در بیشتر موارد در عرض ده تکرار یا کمترهمگرایی به دست آمد، به این معنی که یک حل پایدار نتیجه شد چنان که طرح انتشار نور با خمیدگی نوارها سازگار بود.
انواع مختلفی از طرح های ممکن ظاهر شد که در آن ها نور توسط این سازوکار خود متمرکزکننده به یک یا دو مسیر در هریک از دو نوار محدود شده بود. هنگامی که ضخامت دو نوار را یکسان فرض نکردند جواب های نامتقارن به دست آمد و باریکه ی نور در یکی از دو ورقه پرشدت تر از باریکه در ورقه ی دیگر بود.
اگرچه این پژوهش کاملا نظری است ، تیم تحقیقاتی معتقد است که چنین سیستمی را باید بتوان به آسانی ساخت و در آن باریکه ها قادر خواهند بود چندین متر منتشر شوند. و چون این اثر شامل هیچ نوع پدیده ی تشدیدی نیست ، برای هر طول موجی موثر خواهد افتاد. با شکل دادن به تپ اولیه ی نوری که به نوارها اعمال می شود می توان مدهای محدود شدگی مختلفی (تعداد مختلفی برای باریکه های حاصل ) را تحریک کرد و بدین ترتیب درجه و دقت کنترل بر پیغام های نوری را افزایش داد.
مو لی از دانشگاه مینه سوتا در مینیاپولیس این تحقیق را "پیش بینی نظری هیجان انگیزی از یک اثر اپتیکی غیرخطی بکر" می خواند. لی می گوید که در نتیجه ی این تحقیق "پیشرفت های مهمی در اپتیک فوق سریع و در مترولوژی (سنجه شناسی) اپتیکی" نایل خواهد آمد. خانم بوچ و همکارانش اکنون مشغول بررسی حالت های ممکن پیچیده تری اند که شامل برهم کنش های بین مدهای مختلف می شود و ممکن است در کار قطع و وصل کردن یا کاربردهای دیگر مفید باشد.




